Każdy budynek można potraktować jako układ zamknięty pod względem energetyki cieplnej. Oznacza to tyle, że energia cieplna jaka jest dostarczana do wnętrza układu, powinna pokryć wszystkie straty cieplne. Ilość energii wprowadzonej do układu z zewnątrz, musi być taka sama jak ilość energii wychodzącej z układu zapotrzebowanie na ciepło w budynkach mieszkalnych zostało przedstawione na poniższym wykresie.
Pierwszy słupek od lewej przedstawia zużycie energii w budynku wzniesionym w oparciu o przepisy i standardy obowiązujące obecnie w Polsce. Całkowitym zapotrzebowaniem na energię w takim budynku stanowi ciepło zużywane do ogrzewania obiektu.
Drugi słupek to zużycie energii w budynku niskoenergetycznym, dzięki lepszym, właściwościom przegród zewnętrznych i odzyskowi ciepła z powietrza wentylacyjnego, pozwoliło to zredukować cześć ogólnego zapotrzebowania na energię. . Pojawiła się tutaj dodatkowa składowa całkowitej energii (zapotrzebowanie energetyczne niezbędne dla prawidłowej pracy wentylacji).
Trzeci słupek przedstawia standard budynku pasywnego, dzięki jeszcze lepszej izolacyjności przegród zewnętrznych niż w przypadku budynku niskoenergetycznego. W tym przypadku zaledwie około 25% całego zapotrzebowania potrzebne jest na cele grzewcze. W porównaniu bilansu budynku tradycyjnego i niskoenergetycznego procentowo w bilansie domu pasywnego rośnie udział energii zużywanej do przygotowania ciepłej wody uzytkowej oraz energii do pracy urządzeń elektrycznych.
Wykres 1. Porównanie zapotrzebowania na energię budynku pasywnego,niskoenergetycznego i tradycyjnego w rozbiciu na energię do poszczególnych celów.[5]
Wykres 2. Porównanie strat ciepła w budynku pasywnym (dla budynku Hannover Kronsberg) w zestawieniu z budynkiem tradycyjnym.[18]
Wykres 3. Bilans energetyczny budynku pasywnego.[14].
W budynku pasywnym w porównaniu z tradycyjnymi budynkiem w znaczący sposób ograniczono straty ciepła przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne(okna, ściany, dach i fundamenty). Porównanie zysków i strat dla budynku tradycyjnego i pasywnego przedstawia poniższy wykres (wykres 2).
Dzięki redukcji o ponad 70% zapotrzebowania na ciepło okazało się, że dostrzegalną rolę w całym bilansie energetycznym, zaczyna odgrywać ciepło pochodzące od wewnętrznych źródeł, takich jak urządzenia i ludzie. Istotne są również zyski ciepła pochodzące od promieniowania słonecznego, które przy prawidłowym rozlokowaniu okien przewyższają straty spowodowane przenikaniem ciepła przez przeszklenia.
Na wykresie numer 3 przedstawiony został bilans energetyczny budynku pasywnego. Zyski ciepła z promieniowania słonecznego pokrywają aż 44% sezonowego zapotrzebowania na ciepło dla budynku.
Dom pasywny wyróżnia bardzo niskie zapotrzebowanie na energię do ogrzewania – poniżej 15 kWh / (m² • rok) na który wpływają warunki pogodowe w miejscu, w którym zostanie wzniesiony jest budynek pasywny. W związku z tym należy pamiętać to , że zaprojektowany budynek, który spełnia warunek sezonowego zapotrzebowania na ciepło w danej lokalizacji po przeniesieniu go w inne miejsce , a co za tym idzie inne warunki pogodowe może nie być już domem pasywnym (może nie spełniać warunku sezonowego zapotrzebowania na ciepło).